راهنمای کامل نگهداری و پرورش گیاه دم الاغی - خبر آزمون

گیاه دم الاغی چیست؟

گیاه دم الاغی یا سدوم مورگانیانوم گونه ای ساکیولنت پرطرفدار است که ردیف هایی از برگ های گوشتی، اشکی شکل و به رنگ سبزآبی دارد. گیاه دم الاغی بومی مکزیک و هندوراس است. در زیستگاه بومی، گیاهان بالغ رشدی آهسته اما دائمی دارند و بعد از گذشت 6 سال از عمرشان، ممکن است طول ساقه های آویزان گیاه به 120 سانتی متر هم برسد. البته میانگین طول این ساقه ها نزدیک به 60 سانتی متر است.

معمولاً از دم الاغی به عنوان گیاه آپارتمانی و در گلدان های آویز نگهداری می گردد. اگر در فضای بسته و داخل گلدان از گیاه دم الاغی نگهداری می کنید، می توانید در طول سال برای کاشت و تکثیر این گیاه اقدام کنید، اما اگر می خواهید در فضای باز و داخل باغچه گیاه را پرورش دهید، بهتر است اوایل بهار گیاه را بکارید. گیاه دم الاغی به ندرت در فضای بسته شکوفا می گردد اما فصل گل دهی این گیاه اواخر تابستان است و گل هایی به رنگ قرمز یا صورتی می دهد.

نگهداری از گیاه دم الاغی

با در نظر گرفتن همه شرایط لازم، اگر چند نکته ساده را رعایت کنید، نگهداری و پرورش ساکیولنت های دم الاغی کار آسانی خواهد بود. مانند بیشتر ساکیولنت ها، اگر در نگهداری از آن ها کمی سهل انگاری کنید و آبیاری گیاه را یک یا دو نوبت فراموش کنید، باز هم به خوبی رشد می نمایند. در واقع، بدترین اشتباهی که می توانید در نگهداری از دم الاغی مرتکب شوید، زیاده روی در آبیاری است.

هنگامی که می خواهید به دم الاغی دست بزنید، باید این کار را با احتیاط انجام دهید. برگ های نوک تیز و چشم نواز این گیاه که ساقه های آن را پوشانده اند به راحتی و با کوچک ترین تماس از گیاه جدا می شوند. به همین علت، بعد از اینکه مکانی آفتاب گیر را برای قرار دادن یا آویزان کردن گلدان دم الاغی انتخاب کردید، می توانید به معنای واقعی کلمه گیاه خودتان را فراموش کنید.

نور

اگرچه دم الاغی می تواند مکان های نیمه سایه را تحمل کند اما مانند بسیاری از ساکیولنت ها با دریافت مقدار زیادی نور و گرمای خورشید به برترین شکل رشد می نماید. اگر می خواهید در فضای بسته از دم الاغی نگهداری کنید، کنار پنجره ای آفتاب گیر را انتخاب کنید که گیاه بتواند در طول روز چندین ساعت نور کافی دریافت کند.

اگر می خواهید گلدان گیاه را در فضای باز قرار دهید یا آن را در باغچه بکارید، مکانی را انتخاب کنید که نور صبحگاهی را کاملاً دریافت کند اما در ساعات بعدازظهر کمی سایه داشته باشد. بعدازظهرها نور شدیدتر از آن است که گیاه بتواند آن را تحمل کند و باعث سوختن برگ های گیاه می گردد.

خاک

برای اینکه ساکیولنت دم الاغی به خوبی رشد کند، باید گیاه را در خاکی بکارید که ماسه ای باشد و زهکشی مناسبی داشته باشد. فرقی نمی نماید که می خواهید در فضای باز نگهداری کنید یا در فضای بسته، اگر می خواهید دم الاغی را داخل گلدان بکارید، از خاک های مخصوص کاکتوس یا ساکیولنت که بافت درشت تری دارند بهره ببرید.

بعلاوه باید گلدانی انتخاب کنید که به تعداد کافی سوراخ زهکشی داشته باشد تا مطمئن شوید که رطوبت اضافی کاملاً تخلیه می گردد و به ریشه گیاه آسیب نمی رساند. می توانید از گلدان های سفالی بهره ببرید که به خروج رطوبت اضافی خاک یاری می نمایند.

اگر می خواهید دم الاغی را کنار سایر گیاهان در یک گلدان بزرگ یا داخل باغچه بکارید، همگی این گیاهان باید از گونه هایی باشند که زهکشی مناسب خاک را ترجیح می دهند چرا که رطوبت اضافی خاک می تواند باعث از بین رفتن این گیاه بگردد. می توانید خاک باغچه را با اضافه کردن مقداری ماسه از نظر زهکشی اصلاح کنید. علاوه بر این، اگرچه دم الاغی درباره pH خاک خیلی سخت گیر نیست اما در خاک هایی با pH خنثی تا قلیایی بهتر رشد می نماید.

آب

وقتی نوبت به آبیاری ساکیولنت دم الاغی می رسد، هرچه کمتر بهتر است. مانند بسیاری از ساکیولنت ها، دم الاغی هم بعد از سازگار شدن با شرایط نگهداری در برابر کم آبی مقاوم است. این گیاه در بهار و تابستان به آبیاری بیشتری احتیاج دارد و در پاییز و زمستان باید نوبت های آبیاری را کاهش دهید.

برترین الگو برای آبیاری دم الاغی این است که اگر در فضای بسته از این گیاه نگهداری می کنید، ماهی یک بار آبیاری با آب فراوان کافی است و اگر در فضای باز از گیاه خودتان نگهداری می کنید، فاصله بین دو نوبت آبیاری را کاهش دهید و این کار را هر دو تا سه هفته یک بار انجام دهید. به عنوان یک قانون کلی، بین دو نوبت آبیاری باید خاک گیاه کاملاً خشک گردد. قبل از آبیاری گیاه، خاک را با انگشت آنالیز کنید؛ هنگامی که بیشتر از 3 سانتی متر از سطح خاک کاملاً خشک بود برای آبیاری اقدام کنید.

اگر از زهکشی مناسب خاک و گلدان مطمئن نیستید، آبیاری را کاهش دهید. دم الاغی آب را در برگ های گوشتی خود ذخیره می نماید و می تواند در برابر کم آبی مقاومت کند اما در برابر آبیاری بیش از حد کاملاً آسیب پذیر است. اگر مشاهده کردید که برگ های دم الاغی مانند کشمش چروکیده شده اند، نشانه این است که گیاه به آبیاری احتیاج دارد. از نظر بسیاری از پرورش دهندگان، اینکه برای آبیاری منتظر مشاهده این علامت باشید، بهتر از این است که در آبیاری زیاده روی کنید.

رطوبت و دما

اگرچه در مقایسه با سایر ساکیولنت ها دم الاغی هوای سرد را بهتر تحمل می نماید، اما هوای گرم را ترجیح می دهد. فرقی نمی نماید که در فضای بسته از گیاه نگهداری می کنید یا در فضای باز، سعی کنید دمای محیط را بین 18 تا 24 درجه سانتی گراد ثابت نگه دارید. اگر هنگامی که دما به پایین تر از 5 درجه سانتی گراد می رسد دم الاغی در معرض هوای سرد قرار بگیرد، گیاه برای مدت کوتاهی زنده می ماند. بنابراین، قبل از اینکه دما تا این مقدار پایین بیاید، گیاه را به فضای بسته انتقال دهید و حتی در فضای بسته آن را از پنجره ها دور کنید.

در خصوص رطوبت، دم الاغی احتیاج خاصی ندارد. در واقع، رطوبت به اندازه میانه را ترجیح می دهد و در محیط هایی با رطوبت بیشتر از این ممکن است دچار پوسیدگی بگردد. بنابراین لازم نیست برای افزایش رطوبت محیط اقداماتی انجام دهید.

کود

اگرچه دم الاغی برای اینکه رشد خوبی داشته باشد به کوددهی احتیاج ندارد و کوددهی ضروری نیست، اما این کار ضرری هم برای گیاه ندارد و روش مناسبی برای تغذیه گیاه با مواد مغذی است. برای تغذیه گیاه از کود سه بیست که حاوی مقادیر مساوی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم است بهره ببرید و اوایل بهار که آغاز فصل رشد گیاه است کوددهی را انجام دهید.

البته بین گیاهان جوان تر و گیاهان بالغ ممکن است از نظر احتیاج به مواد مغذی تفاوت هایی وجود داشته باشد. گیاهان جوان تر کودهایی با نیتروژن کمتر و گیاهان بالغ کود های کامل را ترجیح می دهند. بعلاوه برای کوددهی به گیاهان بالغ بهتر است از یک چهارم مقدار توصیه شده بهره ببرید.

هرس

اگر رشد دم الاغی به گونه ای است که گیاه ساقه های کمی دارد و کم پشت به نظر می رسد و از طرفی دیگر همین ساقه های کم هم دچار ریزش برگ شده اند، گیاه به هرس احتیاج دارد. می توانید ساقه را از جایی نزدیک به سطح خاک جدا کنید. اما اگر دم الاغی شما چنین شرایطی ندارد، لازم نیست گیاه را هرس کنید. البته در برخی موارد جدا کردن برگ ها به رشد انشعاب های تازه از یک ساقه یاری می نماید.

تعویض گلدان

ساکیولنت دم الاغی گیاهی ترد و شنماینده است و به همین علت هنگام تعویض گلدان باید تا جایی که می توانید احتیاط کنید و تنها زمانی که تعویض گلدان کاملاً ضروری است این کار را انجام دهید. دم الاغی گلدانی را می پسندد که ریشه ها تا حدودی فضای آن را پر نموده باشند. بنابراین، هر چند سال یک بار ضروری است برای تعویض گلدان اقدام کنید.

تعویض گلدان را با احتیاط زیاد انجام دهید و مراقب باشید تا بسیاری از ساقه ها و برگ ها از گیاه جدا نشوند. بعلاوه اگر ضروری است گلدان دم الاغی را عوض کنید، این کار را در ایام گرم تر سال انجام دهید تا برترین نتیجه را کسب کنید.

هنگامی که خاک گلدان کاملاً خشک است تعویض گلدان را آغاز کنید. به آرامی گیاه را از گلدان خارج نموده و خاک های قدیمی اطراف ریشه را جدا کنید. هنگام قرار دادن گیاه در گلدان تازه، ریشه ها را روی خاک پخش کنید. گلدانی سفالی که ارتفاع کمی دارد اما بزرگ تر از گلدان قبلی است برترین گزینه خواهد بود. بعد از تعویض گلدان، یک هفته و حتی کمی بیشتر به گیاه فرصت دهید تا با شرایط تازه سازگار گردد و بعد اولین نوبت آبیاری در گلدان تازه را انجام دهید.

زمستان گذرانی

فرقی نمی نماید که از دم الاغی به عنوان گیاه آپارتمانی و در فضای بسته نگهداری می کنید یا اینکه شرایط اقلیمی محل زندگی شما مناسب بوده است و دم الاغی را در فضای باز پرورش می دهید، در طول زمستان یک بار آبیاری کافی است. بعلاوه در طول زمستان که گیاه رشد کمی خواهد داشت، از کوددهی به گیاه خودداری کنید.

تکثیر گیاه دم الاغی

از آن جا که دم الاغی به ندرت در فضای بسته گل می دهد، تکثیر این گیاه با کاشت بذر گزینه مناسبی نیست. اما مانند بسیاری از ساکیولنت ها، دم الاغی به راحتی با استفاده از برگ ها تکثیر می گردد. به علاوه اینکه برگ های دم الاغی با کوچک ترین تماس از گیاه جدا می شوند و این کار شما را آسان تر می نماید.

1. اگر متوجه شد ید که به تازگی تعدادی از برگ های گیاه ریخته است، این برگ ها را کنار بگذارید تا روی پوست آن ها پینه تشکیل گردد. تشکیل پینه دو تا سه روز طول می کشد.
2. گلدانی را با خاک مخصوص کاکتوس یا ساکیولنت پر کنید و برگ ها را روی خاک بگذارید. مطمئن شوید که برگ ها کاملاً باسطح خاک تماس داشته باشند.
3. به طور منظم سطح خاک را مرطوب نگه دارید. برای این کار می توانید هفته ای یک بار آب را روی خاک اسپری کنید. مطمئن شوید که خاک دائماً مرطوب بماند اما نباید کاملاً خیس گردد. تا زمانی که نشانه هایی از رشد گیاه ببینید، این مراقبت را ادامه دهید.
4. بعد از رشد گیاه تازه، آبیاری را کاهش دهید و مانند همان گیاه قدیمی از آن مراقبت کنید. اگرچه گیاهان جوان تا زمانی که به مقدار کافی رشد ننموده اند بیشتر از گیاهان بالغ به آبیاری احتیاج دارند، اما باید مراقب باشید در آبیاری زیاده روی نکنید.

گل دهی گیاه دم الاغی

گیاه دم الاغی، به ویژه زمانی که به عنوان گیاه آپارتمانی از آن نگهداری می گردد، به ندرت گل می دهد و تا زمانی که گیاه کاملاً بالغ نشده است، به احتمال زیاد هرگز گل نمی دهد. دم الاغی گل های کوچکی به رنگ زرد، سفید یا قرمز دارد که در اواخر بهار یا اوایل تابستان شکوفا می شوند.

البته این گل ها ظاهر چندان خاص و جذابی ندارند اما اگر می خواهید آن ها را ببینید، پرورش دهندگان متوجه شده اند که قرار دادن گیاه در معرض هوای کمی خنک می تواند باعث تحریک آن به گل دهی گردد. البته نباید هوا به مقدار ای سرد باشد که به گیاه آسیب بزند. بعلاوه علاوه بر اینکه دم الاغی برای گل دهی به نور زیادی احتیاج دارد، باید کوددهی را هم به حداقل برسانید تا شرایط برای گل دهی این گیاه فراهم گردد.

آفت های رایج

شته و شپشک آردی: اگر از دم الاغی به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می کنید، ممکن است شته ها و شپشک های آردی این گیاه را مورد هجوم قرار دهند. از آن جا که ترد و شنماینده بودن این گیاه مانع این می گردد که بتوانید این آفت ها را از روی گیاه پاک کنید، هر چند روز یک بار و به مدت دو تا سه هفته روغن چریش رقیق شده را روی گیاه اسپری کنید تا آفت ها ناپدید شوند.

حلزون و لیسه: هنگامی که دم الاغی را در باغچه کاشته اید، این دو آفت می توانند مشکل ساز شوند. برترین راه مقابله با این آفت ها این است که آن ها را بردارید و از گیاه دور کنید یا برای به دام انداختن آن ها طعمه گذاری کنید.

بیماری رایج

پوسیدگی ریشه: زیاده روی در آبیاری یا خاک متراکم با زهکشی ضعیف می تواند باعث بروز این بیماری گردد.

مسائل رایج

تغییر رنگ برگ ها به خاکستری یا سبز بسیار تیره: گیاه در معرض نور زیاد و شدید قرار گرفته است.

ایجاد لایه ای مومی شکل به رنگ سفید گچی روی برگ ها: نتیجه عملکرد طبیعی گیاه برای محافظت از خودش در برابر نور شدید است.

چروکیدگی برگ ها: گیاه به آبیاری کامل احتیاج دارد.

شل شدن و ریزش ساقه ها: زیاده روی در آبیاری یا زهکشی نامناسب باعث پوسیدگی ریشه شده است.

شل شدن و ریزش برگ ها: نشانه این است که در آبیاری زیاده روی نموده اید.

منبع: Thespruce