چرا انیمیشن وال ای یک فیلم سیاسی انتقادی است؟

به گزارش خبر آزمون، آثار انیمیشنی متعددی در سال های اخیر به نقد جامعه مدرن پرداخته اند اما وال ای (WALL-E) جایگاه ویژه ای دارد؛ اثری که بچه ها را با موضوعات مهمی همانند سلطه اَبَرشرکت ها بر دنیا، خطرات تکنولوژی، تغییرات زیست محیطی، قدرت و نفوذ رسانه و نظام های حاکم آشنا می نماید.

چرا انیمیشن وال ای یک فیلم سیاسی انتقادی است؟

وال ای سال 2008 به اکران سینماها عایدی و همانند بیشتر ساخته های استودیوی پیکسار مورد تحسین نهاده شد، جوایز مختلفی را به خانه برد، در گیشه 521 میلیون دلار فروخت و میانگین امتیاز 95 درصد را در وب سایت راتن تومیتوز از سوی منتقدان دریافت کرد. فیلم آینده ما را در قالب یک پادآرمان شهر به تصویر می کشد؛ جایی که به علت انباشتگی زباله ها و آلودگی های صنعتی دیگر نمی توان در کره زمین زندگی کرد. انسان ها به فضا رفته اند و ربات هایی را بر جای گذاشته اند تا پسماند و بقایای این جهانِ نابودشده را جمع آوری و پاک سازی نمایند. صدها سال بعد، این ربات ها یکی پس از دیگری خراب می شوند و وال-ای حالا آخرین رباتی است که به نظافت زمین یاری می نماید، رباتی که از قضا به ادراک هم رسیده است. هنگامی که یک ربات مخصوص اکتشاف به نام ایو به زمین قدم می گذارد، وال ای پس از سال ها تنهایی، این فرصت را پیدا می نماید تا احساسات انسانی - که از دیدنی فیلم های قدیمی یاد گرفته است - را به کار بگیرد و با این ربات دوست شود.

آن ها مدتی را در خرابه های کره زمین وقت می گذرانند و سپس یک گیاه نادر را پیدا می نمایند و آن را به سفینه فضایی اکسیوم - که حالا محل زندگی انسان ها است - تحویل می دهند. این کار باعث می شود تا میان اوتو، هوش مصنوعی پیشرفته ای که راهنمایی سفینه را برعهده دارد و کاپیتان بی، رئیس انسان سفینه، کشمکش رخ دهد. کاپیتان بی حالا که مطلع شده زندگیِ دوباره روی سیاره زمین امکان پذیر است، سودای بازگشت در سر دارد اما اوتو چنین چیزی را نمی خواهد. از فیلم می توان برداشت های مختلفی داشت، از جمله اینکه در آینده به نقطه ای خواهیم رسید که ربات از آدمی، انسان تر است. برهه ای که زندگی انسان تنها به خوردن، خوابیدن و تفریح خلاصه می شود و دیگر چیزی از زمین باقی نمانده است. اما این فیلم زمانی ترسناک تر می شود که به یاد می آوریم نزدیک به پانزده سال قبل به نمایش عایدیه و در این پانزده سال نه تنها چیزی تغییر ننموده بلکه بدتر هم شده است. ما هم اکنون در عصری هستیم که پیغام های وال ای را باید جدی تر بگیریم.

تکنولوژی علیه ارتباطات انسانی

در فیلم، انسان ها سبک زندگی متفاوتی را در پیش گرفته اند. آن ها دیگر راه نمی روند و به علت عدم تحرک، همگی چاق و فربه شده اند و تمام روز را صرف نگریستن به یک صفحه نمایش می نمایند. روابط آن ها کاملا مجازی است و با اینکه از نظر فیزیکی به یکدیگر نزدیک هستند اما با هم فرسنگ ها فاصله دارند. یکی از خرده پی رنگ های کوچک فیلم درباره دو انسان است که وال ای و ایو تصادفا باعث می شوند تا آن ها لحظه ای از جادوی صفحه نمایش رها شوند و به جهانی اطراف بنگرند. از آنجایی که آن ها تنها کسانی هستند که برای چند ثانیه زندگی واقعی را تجربه نموده اند، به هم نزدیک می شوند و چیزهایی را کشف می نمایند که همیشه در مقابل چشمان آن ها بوده است.

لمس فیزیکی، ناگهان به یک اتفاق حیرت انگیز تبدیل می شود؛ چیزی که هزاران آدم در چند متری یکدیگر می توانند آن را داشته باشند اما حتی نمی دانند که امکان پذیر است زیرا در جهانیی مجازی غرق شده اند. این سبک زندگی - به شکل ملایم تری - در جهان ما هم وجود دارد. فناوری های مدرن و شبکه های مجازی زندگی ما را تسخیر نموده اند و مباحث سیاسی متعددی را به وجود آورده اند. آیا تکنولوژی با اینکه در ظاهر به ما یاری می نماید اما در واقع دارد به بشریت ضربه می زند؟ آیا افراطگری در پیشرفت در نهایت به ضرر ما تمام نخواهد شد؟ وال ای این سوال ها را در دورانی پرسید که هنوز برنامه هایی همانند اینستاگرام به وجود نیامده بود و وابستگی کمتری به تکنولوژی داشتیم.

ماگ مدل انیمیشن وال ای Wall E کد KCT10029

67,000 تومان

مشاهده و خرید

عصر پادشاهی ربات ها و هوش مصنوعی

ربات ها در آثار علمی-تخیلی همیشه حضور پررنگی داشته اند و احتمالا فیلم های متعددی را دیدن نموده اید که در آن ها ربات ها و هوش مصنوعی علیه انسان ها قیام نموده اند. وال ای هم از عناصر مشابه بهره می برد اما برداشت واقع گرایانه تری از این مضمون ارائه می دهد؛ هوش مصنوعی در این انیمیشن از نظر ادراک به انسان نزدیک نمی شود، به شکل مبالغه آمیزی مطلع نیست یا قصد انتقام گیری از آدمی را ندارد. در عوض، این فناوری های ساخته انسان، تنها دستوراتی که دریافت نموده اند را اجرا می نمایند (در این میان، خود شخصیت وال ای شاید استثنا باشد که بدیهی است زیرا اگر او هم همانند دیگر ربات ها بود، قصه ای شکل نمی گرفت).

در جهانِ فیلم، ربات ها همه انرژی خود را صرف جلب رضایت انسان ها می نمایند و همانند یک پرستار، مراقب آن ها هستند تا کم وکاست نداشته باشند، بیمار نشوند و زنده بمانند؛ در سوی دیگر، انسان ها در گذر سال ها فراموش نموده اند که زندگی آن ها حالا تا چه میزان متکی به ماشین ها است. آن ها هیچ کاری انجام نمی دهند و به آدم هایی عیاش و لذت طلب تبدیل شده اند که تنها مصرف نماینده هستند، بدون اینکه چیزی به جهان اضافه نمایند. این دقیقا همان چیزی است که کارل مارکس، خالق مارکسیسم به آن اشاره نموده بود: فراوری بیش از میزان چیزهای کارآمد، باعث به وجود آمدن آدم های بی مصرفِ متعددی می شود.

این برداشت فیلم از آینده، این حقیقتِ وهم انگیز را یادآوری می نماید که ما هم در حال قدم گذاشتن به چنین مسیری هستیم. شاید برخی ها بگویند که هرگز به چنین وضعیتی دچار نخواهد شد اما اگر این گونه بزرگ شوید چه طور؟ آنگاه نقاط ضعفِ ساختاری که به آن عادت نموده اید را به راحتی تشخیص نخواهید داد. تکنولوژی در حال حاضر کارهای مفیدی برای ما انجام می دهد، با تشکر از اینترنت و گوگل ضرورتی ندارد که همه چیز را در یاد داشته باشید و با تشکر از تلفن همراه، نیازی نیست که همه شماره تلفن ها را حفظ کنید. در وال ای، سازندگان نقطه اوجِ اتکا به تکنولوژی را به تصویر کشیده اند، دورانی که برای آدم ها الزامی نیست که اصلا کاری انجام دهند. آن ها تنها زباله فراوری می نمایند، ابله تر و چاق تر می شوند و دیگر شمایل یک انسان را ندارند.

مسائل زیست محیطی و اهمیت سلامتی انسان

ضایعات کارخانه ای، انباشتگی زباله ها، آلودگی دریا و رودخانه ها، سقوط اکولوژیکی، گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی، همه از مباحث مهم روز هستند و در وال ای حضور پررنگی دارند که نشان می دهد اگر هرچه زودتر با این مسائل به صورت جدی مبارزه نکنیم، خیلی زود دیر خواهد شد. در فیلم، کره زمین - به آن شکلی که می شناسیم - از بین رفته است و انسان ها برای قرن ها آن را ترک نموده اند. شاید در ظاهر دور از فکر به نظر برسد اما در حقیقت اگر این سیاره را تا دهه های آینده نجات ندهیم، بدترین سناریوی ممکن، همان چیزی است که در این انیمیشن دیدن نموده اید؛ روزی که دیگر انسان های زیادی باقی نمانده اند و در شرایطی اسفناک، خارج از جو کره زمین زندگی می نمایند.

وال ای در کنار هشدارهایی که پیرامون حفاظت از زمین می دهد، به سلامت فیزیکی و روانی انسان ها نیز می پردازد. چاقی مفرط یکی از معضلات جوامع مدرن در سال های اخیر بوده است و می توان انتظار داشت که به تدریج شایع تر هم شود؛ البته فیلم برداشت اغراق آمیزی از این معضل ارائه می دهد تا شما را وادار به تفکر کند. همه شخصیت های انسان چنان چاق شده اند که دیگر نمی توانند از روی صندلی بلند شوند و تنها با یاری ماشین ها حرکت می نمایند. همه چیز برایشان مهیا می شود و آن ها برخلاف اجداد خود چندان وابسته به احساسات انسانی نیستند. و این چرخه نسل به نسل ادامه پیدا می نماید تا روزی که تفاوت انسان و حیوان به حداقل برسد.

اراده آزاد در مقابل تبلیغات و رسانه

ایده تأثیرگذاری تبلیغات و رسانه بر زندگی انسان ها، کوشش آن ها برای اینکه ما را به مسیر معینی سوق دهند، عوام فریبی، رسوخ در اندیشه، شستشوی مغزی و البته بازی با ناخودمطلع انسان برای تحقق اهداف خاص، از دیگر موضوعاتی است که وال ای آنالیز می نماید. در یک نمای فیلم، ساکنان سفینه فضایی لباسی با یک رنگ خاص پوشیده اند و سپس تبلیغ لباسی با رنگ دیگر پخش می شود و سریعا همه آدم ها آن لباس تازه را خریداری و بر تن می نمایند. تبلیغات به نوشیدنی ها، غذاها، لباس ها و محصولات لوکس خلاصه می شوند و تنها دغدغه انسان های قصه همین چیزها است.

علاوه براین، مگاکورپوریشن ها همه چیز را در کنترل خود دارند. برای مثال، شرکت شیطانیِ بای ان لارج (Buy n Large) به معنای واقعی کلمه، نقش یک حکومت برای همه انسان های جهان را ایفا می نماید و مدیرعامل آن، شلبی فورث رایت رهبر (رئیس جمهور) کره زمین است. جنبه طنزآمیز ماجرا شاید این باشد که شرکت ناشر و سازنده انیمیشن، دیزنی خود یک اَبَرشرکت است که در سال های اخیر شرکت های کوچک و بزرگی را خریداری نموده است و کنترل بالایی بر بازار دارد.

و انسان های قصه همه این چیزها را پذیرفته اند، تنبل تر از گذشته شده اند و حتی بدون یاری ربات ها شانسی برای بقا نخواهد داشت. مصرف گرایی به آیین آن ها تبدیل شده است اما چگونه به این نقطه رسیده اند؟ آیا آن ها با اراده آزاد خود چنین سبک زندگی ناخوشایندی را در پیش گرفته اند یا تحت تأثیر تبلیغات و رسانه قرار دارند که به آن ها می گوید حالا باید این گونه زندگی کنید. برای یک انیمیشن بچه هاه، وال ای بی گمان سوال های پیچیده و سیاهی را مطرح می نماید.

دروغ ها و حیله های نظام های سیاسی

در بخش های سرانجامی قصه معین می شود که شلبی فورث رایت شخصا به اوتو (ربات مسئول راهنمایی سفینه) دستور داده است که مطمئن شود کسی از این سفر بازنمی شود و به اصطلاح آدم ها را در فضا محبوس کند. اوتو حتی پس از اینکه از احتمال بازگشت به زمین مطلع می شود، تصمیم می گیرد تا آن گیاه نادر را نابود سازد. به عبارت دیگر، رهبر انسان ها این مسئله مهم را با خود انسان ها در میان نمی گذارد و آن ها را فریب می دهد. انسان ها همچنان فکر می نمایند در شرایطی موقتی قرار دارند و منتظر هستند تا به زمین بازگردند، آن ها که در سفینه فضایی به جهان آمده اند، نمی دانند که زمین به چه وضعیتی دچار شده است.

سیاست مداران و کسانی که به عنوان نماینده مردم فعالیت می نمایند، در واقع وظیفه اصلی شان خدمت رسانی است و آنجا هستند تا زندگی آدم ها را بهبود ببخشند و کشور را به شکلی درست مدیریت نمایند اما اغلب مشاهده نموده ایم که آن ها نه تنها اهمیتی به مردم نمی دهند، بلکه با دروغ گویی و سرکوب، می خواهند به اهداف دیگری - که آن ها را حیاتی تر می پندارند - برسند. این خرده پی رنگ ِ فیلم از این جهت اهمیت دارد که برای بیشتر بچه ها، شاید اولین مواجهه آن ها با سیاست و ساختارهای حکومتی باشد.

برگ برنده انیمیشن وال ای این است که اگرچه به همه این مضامین بحث برانگیز می پردازد اما هرگز سعی نمی نماید به اثری پروپاگاندایی تبدیل شود و چیزی را به مخاطب خردسال یا بزرگ سال تحمیل کند. این خرده پی رنگ ها ملایم و کم رنگ عرضه می شوند و قصه عاشقانه دو ربات که می خواهند یک سیاره کوچک را نجات دهند، تا خاتمه در کانون توجه باقی می ماند. با وجود این، وال ای بی گمان سیاسی ترین فیلم استودیوی پیکسار است؛ انیمیشنی که پیغام های حائز اهمیتی را به بچه ها عرضه می نماید، بچه های که می توانند در بزرگ سالی، جلوی اتفاقاتی را بگیرند که در همین فیلم دیدن می کنید. در سرانجام، باید امیدوار باشیم که تئوری های این انیمیشن درباره آینده بشر هرگز به واقعیت تبدیل نشود زیرا شاید رباتی همانند وال ای وجود نداشته باشد که ما را نجات دهد.

فیگور مدل انیمیشن وال ای ایوا جعبه دار بسته 2 عددی

669,000 تومان

مشاهده و خرید

منبع: MovieWeb

منبع: دیجیکالا مگ
انتشار: 9 دی 1401 بروزرسانی: 9 دی 1401 گردآورنده: kbazmoon.ir شناسه مطلب: 316

به "چرا انیمیشن وال ای یک فیلم سیاسی انتقادی است؟" امتیاز دهید

861 کاربر به "چرا انیمیشن وال ای یک فیلم سیاسی انتقادی است؟" امتیاز داده اند | 5 از 5
امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چرا انیمیشن وال ای یک فیلم سیاسی انتقادی است؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید