رصدخانه باستانی پکن، گنجینهٔ مخفی چین - خبر آزمون

رصدخانه باستانی پکن و تاریخچه گویای آن

رصدخانه باستانی پکن مانند تمام آثار باستانی این کشور یک تاریخچه طولانی و پرفراز و نشیب دارد. این رصدخانه متعلق به 500 سال پیش است و تقریباً در سال 1440 میلادی و در دوران حکم فرمایی سلسله مینگ آن را ساخته اند. رصدخانه ای که تا سال 1929 به طرز عجیبی به عنوان یک مجموعه بزرگ نجوم و اخترشناسی مورداستفاده قرار می گرفت. شما در تمام دنیا هیچ رصدخانه ای را پیدا نخواهید کرد که مانند این رصدخانه در شهر پکن و کشور چین، قدمتی طولانی داشته و 500 سال فعال بوده باشد.

جالب اینجاست که بدانید این رصدخانه در دورانی که تمام رصدخانه های هم دوره اش کاملاً تخریب شده بودند یا غیرفعال بودند، فعال بوده و ستاره شناسان زیادی از آن استفاده می کردند. نکته طلایی اینکه رصدخانه پکن در اصل یک گنج در تاریخ این کشور محسوب می گردد که مملو از وسایل، تجهیزات و ابزارآلات مخصوص ستاره شناسی است. ساختمان رصدخانه بدنه ای آجری دارد که ارتفاع آن به طور تقریبی 15 متر است. پلان و شکل این رصدخانه در ابعاد 40 متر در 40 متر ساخته شده و با مساحت 1600 مترمربع یک رصدخانه کاملاً بزرگ و مجهز به حساب می آمده است.

رصدخانه باستانی پکن و همکاری چین و اروپا

در سال 1673 میلادی بعد از واردشدن مبلغان متعدد دین مسیحیت و اهداشدن اداره این رصدخانه به این اشخاص، 6 وسیله برای ستاره شناسی و نجوم از سمت اروپا وارد چین شد و به این رصدخانه انتقال پیدا کرد. در آن موقع کارگزاران تمام کوشش خود را کردند که شکل و شمایل این وسایل با شکل و شمایل رصدخانه سازگار باشد. با همین عمل ساده که به وسیله مبلغ مذهبی فردیناند وربیست انجام شد، علم ستاره شناسی و نجوم بین اروپا و چین ترکیب شد و این دو علم و اطلاعات یکدیگر را به راحتی منتقل کردند.

جالب است بدانید که تمام وسایل و تجهیزاتی که بر روی برج رصدخانه وجود دارند، همگی متعلق به این دوران هستند. البته این رصدخانه در حال حاضر دیگر در زمینه نجوم و ستاره شناسی فعال نیست و صرفاً به یک نمایشگاه مهیج و بزرگ برای به نمایش درآوردن وسایل و تجهیزات علم نجوم در زمان باستان تبدیل گشته است. ضمن اینکه هنوز هم در زمینه این علم و فناوری های به روز آن فعال است.

امکانات گوناگون و جاذبه های رصدخانه پکن

همان طور که در قسمت های ابتدایی این مطلب هم به این موضوع اشاره کردیم این رصدخانه جزء کهن ترین رصدخانه ها در تمام دنیا محسوب می گردد. حتی اگر از فاصله ای زیاد به این رصدخانه نگاه کنید می توانید ابزار و وسایل مخصوص علم نجوم را در آن مشاهده کنید. همین موضوع سبب شده تا این رصدخانه باستانی مجذوب نمایندهیت بیشتری داشته باشد و با برانگیختن احساس کنجکاوی بازتماشامایندگان، آن ها را به سمت خود جذب کند. این رصدخانه بزرگ و باستانی در پکن چین دقیقاً در دوره حکومت و عصر سلسله های خوشنام و معروف کینگ و مینگ ساخته شده است.

سازه های موجود در این مکان همگی از متریال مس ساخته شده اند و مملو از طرح ها و نقش های حکاکی شده هستند. همگی این سازه ها متعلق به امپراطوری کینگ بوده و در این زمان تدارک دیده شده اند. ساختار و شکل اصلی این سازه ها به دوران باستان اشاره دارد، اما واقعیت این است که در دوران رنسانس و در اروپا هم ریزه کاری ها و تزیینات را به سبک اروپایی در این تجهیزات استفاده نموده اند. این نکته نشان می دهد که فرهنگ کشور چین و مردمانش چطور در آن دوران از سایر فرهنگ ها و کشورها تأثیر گرفته بوده است. ضمن اینکه به واسطه این وسایل و تجهیزات می توان میزان پیشرفت علم ستاره شناسی و نجوم در چین را متوجه شد.

دانشمندان مشهور در علم ستاره شناسی چین

یکی از سازه های ساخته شده در رصدخانه پکن سازه ای برنزی است که به وسیله دانشمندان خوشنام و معروف در دوران پادشاهی یوان احداث شده است. ضمن اینکه در این رصدخانه شما می توانید به وفور سازه های متعددی را ببینید هر کدام از آن ها به وسیله نوابغ علم نجوم در دوران پادشاهی مینگ و کینگ ساخته شده است. یکی از این نوابغ ژو کوانگ کی نام دارد که از برجسته ترین دانشمندان در دوران کینگ محسوب می گردد. مجسمه او را می توانید در محیط محوطه رصدخانه پکن مشاهده کنید. همین طور دیگر ابزار و وسایلی که در این رصدخانه مشاهده می گردد هم به وسیله سایر افراد خارجی و همین طور مبلغان مذهبی به رصدخانه منتقل شده اند.

رصدخانه پکن و انجام تبادلات فرهنگی میان اروپا و چین

جالب است بدانید که تمام تجهیزات، وسایل و امکاناتی که در این رصدخانه قابل مشاهده هستند همگی حاصل ترکیب شدن دستاوردهای گوناگون ستاره شناسی و نجوم در کشور چین و اروپا است. این مسئله نشان می دهد که مطالعات و تحقیقاتی گسترده در حوزه علم نجوم در عصر باستان انجام می شده و همین موضوع به راحتی گواه وجود تبادل فرهنگی قوی میان اروپا و چین است.

8 سازه از غول پیکرترین ها در رصدخانه پکن

همان طور که گفتیم در رصدخانه پکن وسایل، تجهیزات و سازه های گوناگونی وجود دارد که همگی متعلق به علم ستاره شناسی هستند. بعضی از آن ها دست ساخته های دانشمندان چین و بعضی دیگر ابزارآلات منتقل شده از اروپا به این رصدخانه هستند. در ادامه قصد داریم تا شما را به یک تور مجذوب نماینده در میان این 8 سازه غول پیکر ببریم.

1. کره زمین فلزی با جزئیات کامل و مدارهای دقیق استوایی

اولین سازه غول پیکر در این رصدخانه، کره زمین است که در سمت شمال شرق رصدخانه واقع شده و با وزنی معادل 5 تن و ارتفاعی بیشتر از 3 متر در این مکان خودنمایی می کند. این کره زمین حجیم و بزرگ آخرین وسیله ای است که در عصر کینگ ساخته شده است. جنس آن از مس بوده و با استفاده از تراشکاری آن را به شکل یک کره شکل داده اند. تمامی این موارد در کنار هم نشان می دهد که دستیابی به تکنولوژی و سطح بالای علم در آن دوران با سرعت زیادی صورت گرفته است.

شما در این کره می توانید تمام مدارها را که باظرافت و دقت ساخته شده اند، مشاهده کنید. این موضوع نشان می دهد که متخصصان و دانشمندان در علم نجوم و در آن تا چه میزان به این علم اشراف داشته و از آن مطلع بودند. دقت و مهارتی که در ساخت این کره غول پیکر به کار برده شده نشانگر توانمندی دانشمندان آن دوران است.

2. کره مسطح برای رصد خورشیدگرفتگی و ماه گرفتگی

دومین وسیله از تجهیزات غول پیکر این رصدخانه یک کره به نام اکلیپتیک است که تقریباً سه متر و نیم ارتفاع داشته و سه تن هم وزن دارد. اولین وسیله، کره مسطحی است که برای تشخیص دادن و مشاهده کسوف و خسوف در کشور چین ساخته شده است. کره ای که با آنالیز و محاسبه مختصات زودیاک به عنوان یک دستگاه کاملاً جداگانه عمل نموده و اجازه مشاهده خورشیدگرفتگی و رصد ماه گرفتگی را به شما می دهد.

3. تجهیزات نجومی آلتازیموت و سه پایه

یک تلسکوپ منحصر به فرد در کنار یک سه پایه در این رصدخانه وجود دارد که از دیگر ابزارهای نجوم و ستاره شناسی هستند. جالب است بدانید که وسایل تزیینی و دکوراتیو متعلق به دوران رنسانس در غرب و خصوصاً فرانسه در مابین این ابزار و تجهیزات به خوبی قابل مشاهده هستند. وزن این تلسکوپ بزرگ آلتازیموت 7 تن و ارتفاع آن بیشتر از 4 متر تخمین زده شده است. بعلاوه این سه پایه دو اهرم دارد که یکی از این اهرم ها حرکتی افقی و اهرم دیگری حرکتی عمودی داشته و به راحتی در جهات گوناگون راهنمایی می شوند.

در زمان کار تلسکوپ آلتازیموت بر روی سه پایه نصب می گردد و به واسطه این سه پایه امکان حرکت در جهات مختلف برای آن فراهم خواهد شد. جالب است بدانید که کاربرد این تجهیزات دقیقاً مانند سه پایه های مجذوب نمایندهی است که امروزه برای راهنمایی و نگه داشتن دوربین های فیلم برداری و عکاسی از آن ها استفاده می نمایند.

4. دایره بزرگ افقی

دایره بزرگ افقی در قسمت و بخش انتهایی و درست در جنوب این رصدخانه قرار گرفته است. ارتفاع آن هم بیشتر از 3 متر و وزن آن تقریبا 2 تن تخمین زده می گردد.

5. کره با خطوط افقی

این کره هم از قدیمی ترین و کهن ترین تجهیزات ابتدایی دانشمندان چینی محسوب می گردد. ارتفاع آن 3 متر و نیم و وزن آن هم تقریبا 3 تن تخمین زده شده است. از این کره در رصدخانه پکن در 14 زمینه گوناگون استفاده می شده که اصلی ترین و مهمترین کاربرد آن هم محاسبه ارتفاع موجود ستارگان و همینطور تشخیص زمان غروب و طلوع خورشید بوده است.

6. کره بزرگ آسمانی

این کره آسمانی که یک کره سماوی محسوب می گردد با وزن تقریبی 4 تن و ارتفاع چهار متر از دیگر تجهیزات رصدخانه پکن است. متریال استفاده شده در ساخت این کره مس بوده که در بخش غربی رصدخانه هم آن را جای داده اند. اگر در قسمت غربی رصدخانه پکن بالای سر خود را نگاه کنید، به راحتی این کره را خواهید دید. بعلاوه جالب است بدانید که تمام تجهیزات قرار گرفته بر سطح ساختمان این رصدخانه از فاصله و مسافت دور به راحتی قابل مشاهده است.

7. تجهیزات باستانی کوادرانات در نجوم

این وسیله، هم به نام کوادرانات و هم به نوع قطاع سمت الراس معروف است که از دیگر تجهیزات بزرگ رصدخانه پکن محسوب می گردد. این تجهیزات در شمال غرب رصدخانه واقع شده و با وزن 2 و نیم تن و ارتفاع 3 و نیم متر از جمله تجهیزات مخصوص ستاره شناسی در آن دوران بوده است. برترین کاربردی که این وسیله داشته برای تشخیص دادن مسافت و فاصله ستاره ها از یکدیگر و دور بودن و نزدیک بودن آن ها در محور افق است.

8. تقویم کاربردی نجومی

آخرین وسیله از تجهیزات موجود در پکن تقویم نجومی است که به منظور تسلط پیداکردن بر زمان و شناخت آن بوده است. میزان گیری کردن و محاسبه فاصله موجود ستارگان و همین طور به کاربردن سایه اشیا برای معین کردن زمان، از جمله دستاوردهای مهم، بزرگ و تأثیرگذاری است که در تمام دنیا می توان کارکرد آن را مشاهده کرد.

دیگر پدیده های مشاهده شده در رصدخانه تاریخی پکن

نکته جالبی که در خصوص این رصدخانه باید به آن اشاره کنیم این است که وسایل و تجهیزاتی که به وسیله دانشمندان گوناگون چین باستان ساخته شده اند، تأثیر و نقشی مهم در کشف شدن پدیده های گوناگون اخترشناسی و نجومی داشته اند. به عبارتی بدون وجود این وسایل، علم نجوم در سطح امروزی پیشرفت نمی کرد. در اصل اگر این علم و تجهیزات آن در اختیار افراد ناباب و نالایق قرار می گرفت بدون شک تا به امروز پیشرفت چشمگیری در علم نجوم رخ نداده بود.

جاذبه های گوناگون در اطراف رصدخانه باستانی پکن

به عنوان مثال می توان اینگونه گفت که اخترشناسان در دوران باستان به راحتی می توانستند لکه های اختری و خورشیدی را مشاهده نمایند. همین طور راسته و جهت حرکت بعضی از ستاره های دنباله دار را مشاهده نموده و ابرنواخترها را هم ببینند. نکته جالب تر اینکه در این رصدخانه کلاس های آموزشی متعددی برای نجوم و ستاره شناسی برگزار می شد. به همین علت افراد علاقه مند می توانستند در این حوزه آموزش های لازم را دیده و به این علم احاطه پیدا نمایند. بر همین اساس این رصدخانه را می توان یک مدرسه و آکادمی علم ستاره شناسی هم حساب کرد.

تماشای ها و جاذبه های اطراف رصدخانه باستانی پکن در چین

این رصدخانه دقیقاً در سمت شرق ناحیه تاریخی و باستانی پکن قرار گرفته است. فاصله آن تا ایستگاه قطار نزدیک بوده و تا خط مترو هم تنها 4 ایستگاه فاصله دارد. همین موضوع سبب شده که شما به راحتی بتوانید دسترسی آسان و اولیه ای به این جاذبه در پکن داشته باشید. بعد از اینکه به بزرگ ترین میدان درون شهری دنیا یعنی تیان آنمن وارد شدید می توانید گشت وگذار خود و بازدید از جاذبه های این منطقه را آغاز کنید. در این منطقه کاخ سلطنتی و شهر ممنوعه پکن هم قرار گرفته است. همین طور بنای یادبود رئیس مائو از دیگر جاذبه های این ناحیه است که در کنار دیگر تماشای ها خصوصاً رصدخانه پکن، سالانه گردشگران و مسافران زیادی را به سمت خود جذب می نماید.

رصدخانه چین و دیداری در آسمان ها

برای بازدید از این رصدخانه باستانی شما به راحتی می توانید از ساعت 9:30 دقیقه صبح تا ساعت 4:30 دقیقه عصر خود را به این مکان برسانید و از تماشای های آن لذت ببرید. البته ناگفته نماند که این رصدخانه در روزهای سه شنبه تعطیل است و از ساعت 11:30 دقیقه صبح تا ساعت 1 ظهر هم بسته خواهد شد. توصیه می کنیم که حتماً فضای داخلی و خارجی رصدخانه را مشاهده کنید و از تماشا تمام تماشای ها لذت ببرید. تا جایی که می توانید از نقاط مختلف عکاسی کنید و برترین خاطره و لحظات را از سفر خود به چین، شهر پکن و بازدید از رصدخانه این شهر برای خودتان ثبت کنید.